*“Fork” là một thuật ngữ lập trình, có thể biết đến như một kỹ thuật sửa đổi mã nguồn mở, hay nói cách khác là “cập nhật phần mềm” và “nâng cấp, sửa lỗi”. Thông thường một bản fork rẻ nhánh sẽ tương tự như bản gốc những thêm một vài sửa đổi quan trọng, cả hai nhánh trực tiếp sẽ cùng tồn tại.
Đầu năm nay, DeFi đã có một sự tăng trưởng đáng kinh ngạc. Sân chơi chính của nó – mạng Ethereum, đã chứng kiến sự tăng trưởng khổng lồ về số lượng, quy mô giao dịch. Đồng nghĩa với đó là sự cạnh tranh và phí gas tăng vọt. Đã từng có thời điểm, 1 lệnh giao dịch trên Uniswap đã ngốn của người dùng lên tới 400-500u fee.
Trong bối cảnh đó, Binance Smart Chain (BSC) nổi lên như một đối thủ cạnh tranh trực tiếp với ETH với sự tiện lợi với người dùng, phí giao dịch rẻ và đặc biệt được chống lưng bởi Sàn giao dịch Binance và ông trùm CZ.
PancakeSwap – 1 DEX hàng đầu trên BSC, là người được hưởng lợi trực tiếp và dần nổi lên hơn so với các đối thủ cạnh tranh khác. Ở trong bài biết này mình sẽ cùng với anh em đi tìm hiểu xem, liệu con đường mà Pancakeswap đã đi có thực sự trải đầy hoa hồng ?
Sân chơi của PancakeSwap: Binance Smart Chain
Mạng BSC được ra mắt vào tháng 9 năm 2020 bởi Binance, sàn giao dịch lớn nhất trên thế giới. Ở thời điểm đó, BSC tự hào với smart contract và khả năng tương thích Máy ảo Ethereum (EVM), từ đó giúp các nhà phát triển có thể dễ dàng chuyển các dự án của họ từ Ethereum sang BSC. Đối với người dùng, điều đó có nghĩa là các công cụ và ứng dụng mà họ quen thuộc trên Ethereum, chẳng hạn như MetaMask, có thể dễ dàng sử dụng trên BSC.
Một trong những lợi thế lớn nhất của BSC là giao dịch được thực hiện nhanh chóng với chi phí cực rẻ.
Ví dụ: vào ngày 18 tháng 5, chi phí trung bình để swap token là ~ 40$ trên Ethereum so với ~ 0,2$ trên BSC.
Phí giao dịch càng càng cao đã trở thành một trở ngại đối với nhiều người dùng. Kết quả như anh em cũng đã biết mạng BSC đã trở thành điểm đến tuyệt vời với các dự án mới kéo theo lượng người dùng khổng lồ của họ.
Biểu đồ dưới đây cho thấy sự tăng trưởng đáng king ngạc của lượng người dùng BSC so với ETH
Các giao dịch hàng ngày cũng tăng theo cấp số nhân, đạt mức cao nhất là 12 triệu
Vị trí thống lĩnh thị trường của PancakeSwap
PancakeSwap được phát triển bởi một nhóm các kỹ sư ẩn danh. Với lợi thế phí giao dịch rẻ, sản phẩm đa dạng và các chiến dịch quảng bá tích cực, PancakeSwap đã vươn lên trở thành một trong những nền tảng giao dịch hàng đầu trên mạng BSC cũng như trên các blockchain khác. Dưới đây là bảng xếp hạng tổng khối lượng giao dịch của sàn giao dịch phi tập trung (DEX):
Top 10 sàn DEX theo Khối lượng giao dịch
Nguồn: Coingecko
Total Value Locked (TVL) là một chỉ số quan trọng khác để đánh giá các dự án DeFi, bằng cách tính tổng giá trị USD của tất cả token bị khóa trong smart contract của dự án. Đối với một sàn DEX, TVL cao hơn thường có nghĩa là thanh khoản cao hơn và ít trượt giá hơn. Tính đến ngày 5 tháng 12 năm 2021, TVL của PancakeSwap là 7,95 tỷ đô la sau khi đạt đỉnh 12,4 tỷ đô la:
Pancake Swap Tổng giá trị đã bị khóa (TVL)
Nguồn: DefiLlama
PancakeSwap cũng như đa số các DEX khác, sản phẩm cốt lõi bao gồm hai chức năng chính: swap và cung cấp thanh khoản. Ngoài ra top I AMM của BSC còn mang đến cho người dùng nhiều chức năng khác như Farming, Syrup Pool, Lottery và Initial Farm Offering (IFO).
Nhờ có một giao diện thân thiện với người dùng, Pancake Swap đã mang yield farming đến gần với người dùng hơn, điều tưởng chừng như vô cùng khô khan đặc biệt là với người dùng mới. Giao diện của PCS mang lại trải nghiệm vô cùng thân thiện với người dùng – chính điều này đã tạo ra sự khác biệt, nổi trội so với các DEX cùng thời
Một ví dụ tiêu biểu là: Khi anh em mua các NFT từ Marketplace trên PCS, anh em có thể đặt NFT đó làm ảnh đại diện cho bản thân mình.
Ví dụ về Pancake Collectibles. Nguồn: PancakeSwap
CAKE là token quản trị cho hệ sinh thái PancakeSwap. CAKE có thể được mua từ sàn giao dịch, từ Farms, Syrup Pools hoặc chơi xổ số trên PancakeSwap. Anh em có thể add CAKE với một token khác để tạo LP và staking nó trong Farming để thu hoạch CAKE như phần thưởng.
Quản trị là một cách sử dụng khác của CAKE, nơi những người tham gia có thể sử dụng token để bỏ phiếu, tiêu biểu trong trong đó là việc kiểm soát tốc độ phát hành và burn token CAKE.
Dưới đây, mình sẽ cùng anh em đi sâu hơn vào từng tính năng của PancakeSwap.
Swap token
PancakeSwap tính phí giao dịch 0,25% cho mỗi giao dịch, trong đó 0,17% được phân phối cho LP và 0,03% được gửi vào quỹ của PancakeSwap dưới dạng doanh thu hệ thống.
PancakeSwap là DEX hoạt động tích cực nhất trên BSC. Tính đến ngày 07.12, đã có 900 đồng tiền và 1.800 cặp giao dịch được list trên PancakeSwap v2.
Các cặp giao dịch hàng đầu trên PancakeSwap v2. Nguồn: CoinGecko
Farm
Cơ chế hoạt động của Yield Farming trên PancakeSwap.
Quy trình hoạt động rất đơn giản:
(1) Anh em cung cấp thanh khoản trên PancakeSwap và nhận về LP token.
(2) Anh em Stake LP vào các Pools trong Farms. Qua thời gian, anh em sẽ nhận được phần thưởng CAKE token.
PancakeSwap Farms. Nguồn: PancakeSwap
Syrup Pools
Syrup Pools là 1 sản phẩm Staking, giúp anh em nhận các token 1 cách dễ dàng nhất. Anh em chỉ Staking CAKE và nhận token 1 cách miễn phí.
Syrup Pools có 2 loại:
- Stake CAKE nhận CAKE
- Stake CAKE nhận Token khác
Cơ chế hoạt động của Syrup Pool trên PancakeSwap.
Mô hình hoạt động của Syrup Pools khá đơn giản, bao gồm 4 bước như sau:
(1) Ban đầu trên Syrup Pools sẽ có Pools Staking CAKE nhận CAKE. Các dự án muốn được tạo Pool trên Syrup Pools sẽ phải nộp đơn và được xét duyệt bởi Pancakeswap.
(2) Người dùng (CAKE holder) sẽ Staking CAKE của mình vào loại Pools mình thích.
(3) Sau thời gian, CAKE holder sẽ nhận được token một cách miễn phí, chỉ với việc Staking CAKE.
(4) Nếu token trả về là CAKE, người dùng có thể ReStaking CAKE token để nhận thêm phần thưởng. Hiện Pancakeswap đã có tính năng tự động tái đầu tư CAKE, phí dịch vụ là 2%.
PancakeSwap Syrup Pools. Nguồn: PancakeSwap
Trong hầu hết các trường hợp, APR cho Syrup Pools dao động xung quanh 100%. Đối với những anh em hold CAKE, Syrup Pools hoàn toàn có thể là một kênh thu nhập bổ sung. Đây là một giải pháp đôi bên cùng có lợi – cho cả dự án, “CAKE Holders” và tất nhiên là Pancakeswap.
Lottery
Anh em có thể sử dụng CAKE để tham gia Lottery trong đó mỗi vé số có giá 1 CAKE. Số CAKE chi cho việc xổ số sẽ được tích hợp vào giải thưởng. Trên mỗi tờ vé số có 6 số ngẫu nhiên. Khi rút thăm xổ số, chỉ cần trùng 1 số ở đúng vị trí trở lên anh em sẽ trúng thưởng.
Giải thưởng sẽ được chia như sau:
- 2% phân bổ cho các vé số có 1 số đúng
- 3% phân bổ cho các vé số có 2 số đúng
- 5% phân bổ cho các vé số có 3 số đúng
- 10% phân bổ cho các vé số có 4 số đúng
- 20% phân bổ cho các vé số có 5 số đúng
- 40% phân bổ cho các vé số có 6 số đúng
- 20% CAKE còn lại sẽ được burn
Tại thời điểm viết bài, Vòng 314, tổng giải thưởng lên tới ~ 16.946 CAKE.
Source : PancakeSwap
Initial Farm Offering (IFO)
Các dự án trên BSC có thể gây quỹ thông qua IFO (Initial Farm Offering) trên Pancakeswap. Trước tiên, anh em cần add BNB và CAKE vào pool BNB-CAKE để nhận token LP. Từ đó anh em có thể gửi token LP vào các pool cụ thể để tham gia IFO.
Để đảm bảo tất cả người dùng đều có thể tiếp cận với IFO, hai loại dịch vụ sẽ được tiến hành. Đầu tiên là Basic Sale, trong đó mọi người dùng có thể cam kết số token BNB-CAKE LP tối đa là 100 đô la. Loại còn lại là Unlimited Sale, trong đó không có giới hạn về số lượng token LP mà anh em có thể cam kết.
Sau khi IFO hoàn thành, BNB trong pool BNB/CAKE anh em cam kết bên trên sẽ được chuyển đến dự án, trong khi CAKE tương ứng sẽ bị đốt cháy. Nói cách khác, một nửa số USD huy động được (bằng token CAKE) sẽ bị đốt cháy. Lấy IFO Horizon Protocol làm ví dụ, số token LP trị giá 2,5 triệu USD đã được huy động, trong đó số token CAKE trị giá 1,25 triệu USD đã được burn.
PancakeSwap’s Tokenomics
Tokenomics của PancakeSwap được xem như là một trong những yếu tố độc đáo nhất trong việc thu hút người dùng. Không giống như đa số các đồng coin, token khác, CAKE có nguồn cung vô hạn, chính điều này làm APY của Cake luôn giữ ở mức ổn định.
Với một đồng coin nói chung, kiểm soát nguồn cung là điều tối quan trọng vì nó ảnh hưởng trực tiếp đến giá trị của đồng coin. Tuy nhiên với những gì đã diễn ra ở hiện tại, Pancakeswap đang là top 1 AMM trên BSC và với vốn hóa
Vậy đội ngũ team Pancakeswap đã làm gì để đưa CAKE và PCS đến với những thành công vượt bậc như hiện nay ?
Đầu tiên để khuyến khích người dùng cung cấp thanh khoản, PCS đã mint 40 CAKE mỗi block. Trong số 40 token, 20 token CAKE mới được đốt ngay lập tức, 20 token còn lại sẽ được tạo ra trong lưu thông. Trong số 20 token CAKE được đưa vào lưu thông, 10 CAKE được chuyển đến Syrup Pool trong khi 10 token còn lại chuyển đến yield farming và lottery.
PancakeSwap hiểu rõ những vấn đề họ đang gặp phải. Vấn đề lớn nhất chính là việc lạm phát nguồn cung của CAKE. Như một biện pháp đối phó, người dùng nắm giữ CAKE đã bỏ phiếu về sửa đổi tokenomics của CAKE nhằm giảm nguồn cung lưu hành, điều này hy vọng có thể làm số token burn sẽ nhiều hơn số token được tạo ra.
Ngoài ra để đền bù, hạn chế lại nguồn cung CAKE tăng thêm mỗi ngày, PancakeSwap đã phát triển 7 nguồn thu được dùng để mua và đốt CAKE, bao gồm:
- 100% CAKE được raised từ IFO.
- 100% CAKE được dùng để tạo Profile người dùng và tạo NFT.
- 20% CAKE được sử dụng để mua tickets.
- 0.05% phí mỗi giao dịch trên AMM PancakeSwap
- 3% số tiền tham gia mỗi vòng trong Prediction market.
- 2% Yield thu được từ sản phẩm Auto CAKE pool.
Vào ngày 22 tháng 4, người dùng sở hữu CAKE đã bỏ phiếu để thực hiện cơ chế “Big Burn”, làm tăng phí giao dịch từ 0,20% lên 0,25%. Trong số đó, 0,17% được trao cho chủ sở hữu token LP, 0,03% cho Treasury và 0,05% còn lại sẽ được dùng để mua lại CAKE và đốt.
Nguồn: Pancakeswap
Như mình đã chia sẻ ở trên, CAKE được phát hành khoảng 530.000 mỗi ngày ~ 3,7 triệu mỗi tuần và một phần CAKE đang lưu hành sẽ được đốt cháy hàng tuần. Tiêu biểu vào ngày 11 tháng 5, PancakeSwap báo cáo rằng họ đã tiến hành một đợt burn lớn nhất từ trước đến nay với khoảng 5 triệu CAKE đã được burn.
Miễn là ngày càng có nhiều người dùng giao dịch, chơi lottery và IFO trên nền tảng PancakeSwap, số lượng CAKE đốt sẽ tăng lên và cuối cùng có lợi cho giá CAKE. Với cơ chế này, giá của token CAKE đã tăng giá rất nhiều từ đầu năm.
⇒ Mặc dù không có tổng cung nhưng Pancakeswap kiểm soát rất tốt cung lưu thông của CAKE, giúp kiểm soát cân bằng giữa Token Release và Token Burn. Pancakeswap đã rất khéo léo trong việc tăng ứng dụng của CAKE token trong nền tảng để tạo Buy Demand cho CAKE, cũng như duy trì Incentive cho CAKE holder. Chính vì thế CAKE đã có mức tăng trưởng rất mạnh kể từ khi được launch.
Risks
Ưu điểm chính của BSC là thực hiện giao dịch nhanh chóng. Tuy nhiên, BSC đã từng gặp phải tình trạng tắc nghẽn do lượng người dùng quá đông và đôi khi cần tăng giá gas để tăng tốc độ giao dịch.
Trong khi đó, để hỗ trợ hiệu suất tốt hơn và thông lượng cao hơn, các nhà phát triển của BSC đã thực hiện các cải tiến để tăng giới hạn gas và block times. Tuy nhiên, BSC dựa trên 21 trình xác thực đồng thuận của Proof of Staked Authority (PoSA). Với cơ chế này, các trình xác thực cuối cùng đã trở thành nút thắt cổ chai của mạng và tắc nghẽn là điều hoàn toàn không thể tránh khỏi.
Ví dụ: Vào ngày 4 tháng 5, cơ sở hạ tầng trên BSC đã không hoạt động trơn tru và các chuỗi khối bị trễ tới 30 khối.
Nếu BSC không thể giải quyết các thách thức về hiệu suất với việc nâng cấp phần mềm trong một thời gian ngắn, chắc chắn BSC sẽ phải trải qua sự tụt giảm về người dùng và vốn. Trên thực tế, có thể thấy BSC TVL sụt giảm đáng kể trong những tháng gần đây.
Một mối đe dọa khác đối với Pancake Swap là sự cạnh tranh từ các giải pháp Ethereum Layer2 như Polygon và các Layer 1 khác như Solana Fantom với khả năng hoàn thành giao dịch gần như ngay lập tức với chi phí không đáng kể. Phí giao dịch thấp, APY cao ở các blockchain khác đang làm dòng vốn dần chảy ra khỏi BSC.
Một số nhà đầu tư cho rằng PancakeSwap chỉ đơn thuần là một bản fork của Uniswap. Tuy nhiên, sự thành công của PancakeSwap đến từ các hoạt động marketing rầm rộ, sản phẩm mới và cơ cấu khuyến khích mới lạ. Tương tự như SushiSwap, PCS đã chứng minh rằng nó hoàn toàn có thể phát triển vượt ra ngoài phạm vi của Uniswap. Tuy nhiên, để duy trì vị trí top đầu thị trường, PancakeSwap sẽ cần phải đổi mới liên tục cả về thị trường và kỹ thuật.
Kết luận
PancakeSwap đang xây dựng nền tảng dịch vụ DeFi trên mạng BSC. Ngoài dịch vụ swap token, PCS đã triển khai nhiều chức năng phụ trợ khác như Farming, Syrup-Pool, Lottery và IFO. Hầu hết chúng đều khá thành công và thu hút được rất nhiều sự quan tâm của người dùng. Theo dữ liệu từ các nguồn khác nhau, PancakeSwap là DEX số một rất xứng đáng trong hệ sinh thái BSC.
Layer 1 và nền tảng DeFi trên các mạng này là một sân chơi năng động và thay đổi rất nhanh, vì vậy vẫn còn quá sớm để tuyên bố ai là người chiến thắng cuối cùng. Tuy nhiên, nếu xu hướng hiện tại tiếp tục diễn ra và các nhà đầu tư đang hình dung về một tương lai multichain, thì mạng BSC và DEX-PancakeSwap, vẫn còn tiềm năng rất lớn để phát triển trong tương lai
